ΓιώργοςAuthor- Αριθμός μηνυμάτων : 1758
Βίος - Αγία Νεομάρτυς Κυράννα
Κυρ Αυγ 11, 2019 8:33 am
Βίος - Αγία Νεομάρτυς Κυράννα
(† 28.2.1751)
῾Η Κυράννα εἶναι μία ἀπὸ τὶς ὀκτὼ γνωστὲς γυναῖκες νεομάρτυρες. Στὸ Μαρτύριό της, τὸ ὁποῖο συνέταξε ὁ ὅσιος Νικόδημος ὁ ῾Αγιορείτης καὶ περιλαμβάνεται στὸ Νέον Μαρτυρολόγιον, τονίζεται ἡ ἐμμονὴ καὶ ἡ σταθερότητά της στὴν ὀρθόδοξη πίστη καθὼς καὶ τὸ θάρρος της καὶ ἡ ὑπομονή της στὸ μαρτύριο. ῾Ο λόγος γιὰ τὸν ὁποῖο ὁδηγήθηκε ἡ Κυράννα στὸ μαρτύριο ἦταν ἡ ἐπιμονὴ κάποιου Τούρκου νὰ τὴν κάνει νὰ ἀλλαξοπιστήσει γιὰ νὰ τὴν παντρευτεῖ, ὅπως ἀκριβῶς συνέβη καὶ μὲ τὴ νεομάρτυρα Χρυσῆ.
῾Η Κυράννα γεννήθηκε στὸ χωριὸ ᾿Αβυσσώκα ἢ Βυσώκα καὶ Βυσόκα (ἂν καὶ ἡ ὀρθότερη γραφὴ εἶναι Βυρσόκα γιατὶ ὀνομαζόταν ἔτσι ἐξαιτίας τῶν πολλῶν βυρσοδεψείων ποὺ ὑπῆρχαν στὴν περιοχή), στὴ σημερινὴ ῎Οσσα τοῦ νομοῦ Θεσσαλονίκης. Στὸ Μαρτύριό της δὲν μᾆς παρέχονται ἐπαρκεῖς πληροφορίες γιὰ τὴ ζωή της. Παραμένουν λοιπὸν ἄγνωστα τόσο ὁ χρόνος τῆς γεννήσεώς της ὅσο καὶ τὰ ὀνόματα τῶν γονέων της καὶ γενικότερα ἡ οἰκογενειακή της κατάσταση. ῾Η μόνη πληροφορία ποὺ μᾆς δίδεται γιὰ τοὺς γονεῖς της εἶναι ὅτι ἦταν εὐσεβεῖς ἄνθρωποι, ἐνῶ γιὰ τὴν ἴδια σημειώνει ὁ συντάκτης τοῦ Μαρτυρίου της ὅτι ἦταν ἐξαιρετικὰ ὄμορφη. ῎Αλλωστε αὐτὴ ἡ ἐξωτερικὴ ὀμορφιὰ τῆς Κυράννας, ποὺ δὲν ἦταν τίποτε ἄλλο ἀπὸ τὸ ἀντικατόπτρισμα τῆς ἐσωτερικῆς της ὡραιότητας, ἀποτέλεσε καὶ τὴν ἀφορμὴ γιὰ νὰ ὁδηγηθεῖ στὸ μαρτύριο, καθὼς κάποιος γενίτσαρος, εἰσπράκτορας τῶν φόρων στὸ χωριὸ τῆς Κυράννας, ποὺ τὴν ἐρωτεύθηκε προσπάθησε ἐπανειλημμένα μὲ κολακεῖες καὶ δῶρα νὰ τὴν ἑλκύσει καὶ νὰ τὴν πείσει νὰ ἀλλαξοπιστήσει γιὰ νὰ τὴν παντρευτεῖ.
᾿Επειδὴ ὅμως ἡ Κυράννα δὲν ἀποδεχόταν οὔτε τὶς κολακεῖες, οὔτε πολὺ περισσότερο τὰ δῶρα τοῦ Τούρκου, αὐτὸς νομίζοντας πὼς θὰ τὴν κάμψει μὲ τὸ φόβο, ἄρχισε νὰ τὴν ἀπειλεῖ πὼς θὰ τὴ βασανίσει σκληρὰ καὶ τέλος θὰ τὴ θανατώσει ἂν δὲν ὑποχωρήσει. ᾿Αλλὰ οὔτε αὐτὰ τὰ μέσα ἔφεραν τὸ ποθητὸ ἀποτέλεσμα γιὰ τὸν γενίτσαρο ποὺ ἀποφάσισε νὰ τὴν ἀπαγάγει. ῎Εχοντας λοιπὸν τὴ βοήθεια κάποιων φίλων του γενιτσάρων, τὴν ὁδήγησε βίαια στὸν κριτὴ τῆς Θεσσαλονίκης, ὅπου ψευδομαρτύρησε ἐναντίον της, σύνηθες φαινόμενο τῆς ἐποχῆς, ὅτι τοῦ εἶχε δηλώσει πὼς θὰ ἀλλαξοπιστήσει γιὰ νὰ τὴν παντρευτεῖ, ἀλλὰ τελικὰ δὲν τήρησε τὴν ὑπόσχεσή της.
Οἱ γονεῖς τῆς Κυράννας, οἱ ὁποῖοι τὴν ἀκολούθησαν ὡς τὴ Θεσσαλονίκη, φοβούμενοι τὶς ἀπειλὲς τῶν γενιτσάρων, ἀναγκάστηκαν νὰ κρυφτοῦν καὶ δὲν παρουσιάστηκαν καθόλου στὸ δικαστήριο.
῾Η Κυράννα στὴ Θεσσαλονίκη ἀντιμετώπισε γιὰ μιὰ ἀκόμη φορὰ τὶς ἀπειλὲς τῶν Τούρκων στὶς ὁποῖες ἀντέταξε τὴ σταθερή της ἀπόφαση νὰ μείνει πιστὴ στὸν Κύριο καὶ Θεό της. Μετὰ ἀπὸ αὐτὴ τὴ δήλωση παρέμεινε πλέον σιωπηλὴ καθ᾿ ὅλη τὴ διάρκεια τῆς ἀνακρίσεως. Οἱ Τοῦρκοι βλέποντας τὸ σταθερό της φρόνημα ἀποφάσισαν νὰ τὴν φυλακίσουν.
῾Ο γενίτσαρος ποὺ δὲν εἶχε παραιτηθεῖ ἀκόμη ἀπὸ τὸν ἔρωτά του γιὰ τὴν Κυράννα, ἐλπίζοντας πὼς ἴσως κάτι θὰ μποροῦσε νὰ ἐπιτύχει, ζήτησε καὶ ἔλαβε τὴν ἄδεια τοῦ ᾿Αλῆ ᾿Εφέντη, μπέη τοῦ κάστρου τῆς Θεσσαλονίκης, νὰ ἐπισκέπτεται τὴν Κυράννα στὴ φυλακή. ῎Ετσι, πολὺ συχνὰ ἐρχόταν μαζὶ μὲ ἄλλους γενιτσάρους στὴ φυλακὴ καὶ προσπαθοῦσε μὲ κολακεῖες καὶ βασανιστήρια νὰ τὴν μεταπείσει.
῞Οταν ἔφευγαν αὐτοὶ συνέχιζε τοὺς βασανισμοὺς ὁ δεσμοφύλακας, τὸν ὁποῖο ἔλεγχαν γιὰ τὴ σκληρότητά του τόσο οἱ ὑπόλοιποι φυλακισμένοι, ὅσο καὶ κάποιος ἄλλος φύλακας χριστιανός. ῾Η Κυράννα ὑπέμεινε μὲ καρτερία ὅλα τὰ βασανιστήρια. Μάλιστα, σ᾿ ὅλη τὴ διάρκεια τῆς φυλακίσεώς της ἀπέφευγε θεληματικὰ τὴν τροφή, ἐνῶ εἶχε τὴ σκέψη της καὶ τὴν καρδιά της προσηλωμένη στὸ Θεό.
Στὶς 28 Φεβρουαρίου οἱ γενίτσαροι ἐπισκέφθηκαν καὶ πάλι τὴν Κυράννα, τὴν ὁποία βασάνισαν ἀλύπητα. ῾Ο χριστιανὸς φύλακας ἐπέπληξε τότε δριμύτατα τὸ δεσμοφύλακα καὶ τὸν ἀπείλησε ὅτι θὰ τὸν καταγγείλει στὸν πασᾆ, ἐπειδὴ ἐπέτρεπε νὰ εἰσέρχονται στὴ φυλακὴ παράνομα ἄνθρωποι ξένοι καὶ νὰ βασανίζουν τοὺς φυλακισμένους. ῎Ετσι, ὅταν μετὰ ἀπὸ λίγο οἱ γενίτσαροι ξαναῆλθαν στὴ φυλακή, φοβούμενος ὁ δεσμοφύλακας δὲν τοὺς ἐπέτρεψε τὴν εἴσοδο. Αὐτοὶ τότε τὸν κατήγγειλαν στὸν ᾿Αλῆ ᾿Εφέντη, ὁ ὁποῖος τὸν κάλεσε καὶ τὸν ἐπέπληξε γιατὶ παράκουσε τὶς διαταγές του. ῞Υστερα ἀπὸ αὐτὸ τὸ ἐπεισόδιο, ὁ δεσμοφύλακας ἐπέστρεψε ὀργισμένος στὴ φυλακὴ καὶ ξέσπασε πάνω στὴν Κυράννα, τὴν ὁποία κρέμασε καὶ ἄρχισε νὰ χτυπᾆ πολὺ ἄγρια. Μπροστὰ σ᾿ αὐτὸ τὸ θέαμα ὅλοι οἱ φυλακισμένοι, ἀκόμη καὶ οἱ μωαμεθανοί, ἄρχισαν νὰ διαμαρτύρονται καὶ νὰ καταφέρονται ἐναντίον τοῦ δεσμοφύλακα, ὁ ὁποῖος ἄφησε τὴν Κυράννα κρεμασμένη καὶ ἀποσύρθηκε στὸ δωμάτιό του γιὰ νὰ ἡρεμήσει. ᾿Εκεῖ ὅμως τὸν περίμενε ὁ χριστιανὸς φύλακας, ποὺ τὸν ἔλεγξε ἔντονα γιὰ τὴν ἀσπλαχνία του.
Κατὰ τὶς πρῶτες πρωινὲς ὧρες ἕνα θεῖο φῶς κάλυψε ξαφνικὰ τὸ σῶμα τῆς Κυράννας, ἡ ὁποία ἄφηνε τὴν τελευταία της πνοή, καὶ ὕστερα ἐξαπλώθηκε σ᾿ ὅλη τὴ φυλακή. Μπρὸς σ᾿ αὐτὸ τὸ θαῦμα οἱ χριστιανοὶ δοξολόγησαν τὸν Κύριο ἐνῶ οἱ μωαμεθανοί, ποὺ δὲν κατάλαβαν τί εἶχε συμβεῖ καὶ νόμιζαν ὅτι ἦταν φωτιά, τρομοκρατήθηκαν.
῾Ο χριστιανὸς φύλακας ποὺ πῆγε νὰ κατεβάσει τὴν κρεμασμένη Κυράννα, ὕστερα ἀπὸ ἐντολὴ τοῦ δεσμοφύλακα, τὴ βρῆκε νεκρή. Στὸ μεταξὺ τὸ φῶς εἶχε ὑποχωρήσει, ἀλλὰ παρέμεινε σ᾿ ὅλο τὸ χῶρο μιὰ ἄρρητη εὐωδία. ῾Ο φύλακας τότε, περιποιήθηκε τὸ λείψανο τῆς μάρτυρος, τὸ ὁποῖο τὴν ἑπόμενη ἡμέρα παρέλαβαν οἱ χριστιανοὶ μετὰ ἀπὸ ἄδεια τῶν Τούρκων καὶ τὸ ἐνταφίασαν ἔξω ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη. Μάλιστα στὸ Συναξάριο τῆς νεομάρτυρος ἀναφέρεται ἀκριβέστερα, ὅτι τὸ σῶμα τῆς ἁγίας τάφηκε “ἔξω τῆς πόλεως, ἐκεῖ ὅπου ἐνταφιάζονται καὶ τῶν λοιπῶν χριστιανῶν τὰ λείψανα”. Συνδυάζοντας αὐτὴ τὴν ἀναφορὰ μὲ μιὰ παρόμοια ἀναφορὰ ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὸ Συναξάριο τοῦ νεομάρτυρος ᾿Αθανασίου τοῦ Κολιακιώτη († 1774), ὅπου μνημονεύεται ρητὰ ὅτι ὁ ᾿Αθανάσιος τάφηκε στὴν περιοχὴ τῆς ἁγίας Παρασκευῆς, δυτικὰ τῆς πόλεως, ὅπου θάπτονταν τὰ σώματα τῶν χριστιανῶν, μπορεῖ νὰ ὑποθέσει κανεὶς ὅτι καὶ ἡ ἁγία Κυράννα τάφηκε στὸν ἴδιο χῶρο. Τὸ κοιμητήριο ἐκεῖνο ταυτίζεται σήμερα μὲ τὸ κοιμητήριο τῆς ἁγίας Παρασκευῆς, ὅπου μάλιστα ὑπάρχει καὶ παρεκκλήσιο ἀφιερωμένο στὸ νεομάρτυρα ᾿Αθανάσιο.
῞Ολοι ὅσοι ἀσχολήθηκαν μὲ τὸ πρόσωπο τῆς Κυράννας δέχονται ὡς ἔτος μαρτυρίου της τὸ 1751, πλὴν τοῦ Σωφρ. Εὐστρατιάδη, ὁ ὁποῖος ἀναγράφει ὡς ἔτος τελειώσεώς της τὸ 1745, ἄγνωστο γιὰ ποιὸ λόγο, ἐνῶ ὡς τόπος μαρτυρίου της θεωρεῖται ἡ Θεσσαλονίκη· ἡ μόνη διαφοροποίηση ποὺ ὑπάρχει ὡς πρὸς αὐτὸ τὸ σημεῖο ἀπαντᾆται στὸν ᾿Ιω. Περαντώνη στὸν Κατάλογο νεομαρτύρων τῶν ἀπὸ τῆς ἁλώσεως τῆς Κωνσταντινουπόλεως μέχρι τοῦ ἔτους 1867 μαρτυρησάντων, ὅπου ἀναφέρεται ὅτι “ἐτελειώθη βασάνοις στὶς 28 Φεβρουαρίου τοῦ 1751 ἡ Κυράννα ἡ ἐκ τοῦ χωρίου ᾿Αβυσσώκα Θεσσαλονίκης, ἐν Κωνσταντινουπόλει”, ἐνῶ ὁ ἴδιος στὸ ἔργο του Λεξικὸν τῶν Νεομαρτύρων, ποὺ γράφηκε ἐνωρίτερα, δέχεται ὡς τόπο μαρτυρίου τὴ Θεσσαλονίκη καὶ μάλιστα ἀναφέρει ὅτι ὁ Κ. Σάθας ἐσφαλμένα ἀναγράφει τὴν Κωνσταντινούπολη ὡς τόπο τελειώσεως τῆς νεομάρτυρος.
Συγγραφέας τοῦ Βίου τῆς Κυράννας εἶναι ὁ ὅσιος Νικόδημος ὁ ῾Αγιορείτης, ὁ ὁποῖος τὸν περιέλαβε στὸ ἔργο του Νέον Μαρτυρολόγιον, ἐνῶ ᾿Ακολουθία πρὸς τιμήν της συνέθεσε ὁ Χριστόφορος Προδρομίτης. ῾Η ᾿Ακολουθία αὐτὴ ἐκδόθηκε τὸ 1922 στὴ Θεσσαλονίκη, περιλαμβάνοντας καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς ἁγίας, μὲ δαπάνες τῶν Βυσσοκινῶν τῆς Θεσσαλονίκης. ᾿Επίσης, στὶς ἡμέρες μας (1967), ὁ μοναχὸς Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης συνέταξε ᾿Ακολουθία καὶ Παρακλητικὸ Κανόνα ποὺ ἐπανεκδόθηκαν κατὰ τὸ 1987.
῾Η μνήμη τῆς νεομάρτυρος τιμᾆται στὶς 28 Φεβρουαρίου, ἡμέρα τῆς κοιμήσεώς της, ἐνῶ σὲ Λαυριωτικὸ κώδικα σημειώνεται ἡ 1η ᾿Ιανουαρίου ὡς ἡμέρα ἑορτῆς τῆς ἁγίας. Στὴν ῎Οσσα ὅμως, ἡ Κυράννα ἑορτάζεται στὶς 8 ᾿Ιανουαρίου. Αἰτία αὐτῆς τῆς ἑορτολογικῆς μετατοπίσεως ἴσως εἶναι τὸ ὅτι ὁ ἑορτασμός της κατὰ τὶς 28 Φεβρουαρίου, συχνὰ συνέπιπτε μὲ τὴν περίοδο τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς, μιᾆς περιόδου νηστείας καὶ πένθους, ἐνῶ ἀπεναντίας στὶς 8 ᾿Ιανουαρίου καὶ τὸ πρόβλημα αὐτὸ δὲν ὑπῆρχε καὶ ἐπιπλέον οἱ κάτοικοι τῆς ῎Οσσας ἦταν ὅλοι συγκεντρωμένοι στὸ χωριό τους ἐξαιτίας τῶν ἑορτῶν τῶν Χριστουγέννων. ᾿Αλλὰ ἡ μνήμη τῆς ἁγίας τιμᾆται πανηγυρικὰ καὶ ἀπὸ τοὺς ᾿Οσσαίους τῆς Θεσσαλονίκης στὸ ναὸ τῆς ᾿Αχειροποιήτου κατὰ τὴν Κυριακὴ μετὰ τὶς 8 ᾿Ιανουαρίου.
῞Εναν περίπου αἰώνα μετὰ τὸ μαρτύριο τῆς Κυράννας, τὸ 1868, ἀνεγέρθηκε στὴν ῎Οσσα μεγαλοπρεπὴς ναὸς πρὸς τιμὴν τῆς ἁγίας, κάποια μέρη τοῦ ὁποίου διατηροῦνται μέχρι σήμερα ἀφοῦ ὁ ναὸς δέχθηκε ἀρκετὲς παρεμβάσεις στὸ μεταξὺ διάστημα.
᾿Επίσης, στὸ ναὸ αὐτὸ βρίσκονται καὶ δύο ἀπὸ τὶς παλαιότερες εἰκόνες τῆς ἁγίας ποὺ περιλαμβάνουν καὶ σκηνὲς ἀπὸ τὸ μαρτύριό της. ῾Υπάρχουν καὶ ἄλλες τρεῖς εἰκόνες τῆς ἁγίας στὸ ναό, ἐνῶ μία τέταρτη φυλάσσεται στὴν παλαιότερη ἐκκλησία τοῦ χωριοῦ, ποὺ τιμᾆται στὸ ὄνομα τῶν Ταξιαρχῶν. ᾿Επίσης ἡ νεομάρτυς Κυράννα εἰκονίζεται σὲ μία εἰκόνα ποὺ βρίσκεται στὸ ναὸ τοῦ ἁγίου Γεωργίου στὸ Ζαγκλιβέρι μαζὶ μὲ τὴν ἁγία ᾿Ακυλίνα, ἀλλὰ συμπεριλαμβάνεται καὶ σὲ ἄλλες εἰκόνες ποὺ παριστάνουν ὁμαδικὰ τοὺς νεομάρτυρες. Τέλος, στὴ Θεσσαλονίκη, στὸ ναὸ τῆς ᾿Αχειροποιήτου ὑπάρχει ὁλόσωμη εἰκόνα τῆς ἁγίας, καθὼς καὶ στὸ γειτονικὸ ναὸ τοῦ ἁγίου ᾿Αθανασίου.
(† 28.2.1751)
῾Η Κυράννα εἶναι μία ἀπὸ τὶς ὀκτὼ γνωστὲς γυναῖκες νεομάρτυρες. Στὸ Μαρτύριό της, τὸ ὁποῖο συνέταξε ὁ ὅσιος Νικόδημος ὁ ῾Αγιορείτης καὶ περιλαμβάνεται στὸ Νέον Μαρτυρολόγιον, τονίζεται ἡ ἐμμονὴ καὶ ἡ σταθερότητά της στὴν ὀρθόδοξη πίστη καθὼς καὶ τὸ θάρρος της καὶ ἡ ὑπομονή της στὸ μαρτύριο. ῾Ο λόγος γιὰ τὸν ὁποῖο ὁδηγήθηκε ἡ Κυράννα στὸ μαρτύριο ἦταν ἡ ἐπιμονὴ κάποιου Τούρκου νὰ τὴν κάνει νὰ ἀλλαξοπιστήσει γιὰ νὰ τὴν παντρευτεῖ, ὅπως ἀκριβῶς συνέβη καὶ μὲ τὴ νεομάρτυρα Χρυσῆ.
῾Η Κυράννα γεννήθηκε στὸ χωριὸ ᾿Αβυσσώκα ἢ Βυσώκα καὶ Βυσόκα (ἂν καὶ ἡ ὀρθότερη γραφὴ εἶναι Βυρσόκα γιατὶ ὀνομαζόταν ἔτσι ἐξαιτίας τῶν πολλῶν βυρσοδεψείων ποὺ ὑπῆρχαν στὴν περιοχή), στὴ σημερινὴ ῎Οσσα τοῦ νομοῦ Θεσσαλονίκης. Στὸ Μαρτύριό της δὲν μᾆς παρέχονται ἐπαρκεῖς πληροφορίες γιὰ τὴ ζωή της. Παραμένουν λοιπὸν ἄγνωστα τόσο ὁ χρόνος τῆς γεννήσεώς της ὅσο καὶ τὰ ὀνόματα τῶν γονέων της καὶ γενικότερα ἡ οἰκογενειακή της κατάσταση. ῾Η μόνη πληροφορία ποὺ μᾆς δίδεται γιὰ τοὺς γονεῖς της εἶναι ὅτι ἦταν εὐσεβεῖς ἄνθρωποι, ἐνῶ γιὰ τὴν ἴδια σημειώνει ὁ συντάκτης τοῦ Μαρτυρίου της ὅτι ἦταν ἐξαιρετικὰ ὄμορφη. ῎Αλλωστε αὐτὴ ἡ ἐξωτερικὴ ὀμορφιὰ τῆς Κυράννας, ποὺ δὲν ἦταν τίποτε ἄλλο ἀπὸ τὸ ἀντικατόπτρισμα τῆς ἐσωτερικῆς της ὡραιότητας, ἀποτέλεσε καὶ τὴν ἀφορμὴ γιὰ νὰ ὁδηγηθεῖ στὸ μαρτύριο, καθὼς κάποιος γενίτσαρος, εἰσπράκτορας τῶν φόρων στὸ χωριὸ τῆς Κυράννας, ποὺ τὴν ἐρωτεύθηκε προσπάθησε ἐπανειλημμένα μὲ κολακεῖες καὶ δῶρα νὰ τὴν ἑλκύσει καὶ νὰ τὴν πείσει νὰ ἀλλαξοπιστήσει γιὰ νὰ τὴν παντρευτεῖ.
᾿Επειδὴ ὅμως ἡ Κυράννα δὲν ἀποδεχόταν οὔτε τὶς κολακεῖες, οὔτε πολὺ περισσότερο τὰ δῶρα τοῦ Τούρκου, αὐτὸς νομίζοντας πὼς θὰ τὴν κάμψει μὲ τὸ φόβο, ἄρχισε νὰ τὴν ἀπειλεῖ πὼς θὰ τὴ βασανίσει σκληρὰ καὶ τέλος θὰ τὴ θανατώσει ἂν δὲν ὑποχωρήσει. ᾿Αλλὰ οὔτε αὐτὰ τὰ μέσα ἔφεραν τὸ ποθητὸ ἀποτέλεσμα γιὰ τὸν γενίτσαρο ποὺ ἀποφάσισε νὰ τὴν ἀπαγάγει. ῎Εχοντας λοιπὸν τὴ βοήθεια κάποιων φίλων του γενιτσάρων, τὴν ὁδήγησε βίαια στὸν κριτὴ τῆς Θεσσαλονίκης, ὅπου ψευδομαρτύρησε ἐναντίον της, σύνηθες φαινόμενο τῆς ἐποχῆς, ὅτι τοῦ εἶχε δηλώσει πὼς θὰ ἀλλαξοπιστήσει γιὰ νὰ τὴν παντρευτεῖ, ἀλλὰ τελικὰ δὲν τήρησε τὴν ὑπόσχεσή της.
Οἱ γονεῖς τῆς Κυράννας, οἱ ὁποῖοι τὴν ἀκολούθησαν ὡς τὴ Θεσσαλονίκη, φοβούμενοι τὶς ἀπειλὲς τῶν γενιτσάρων, ἀναγκάστηκαν νὰ κρυφτοῦν καὶ δὲν παρουσιάστηκαν καθόλου στὸ δικαστήριο.
῾Η Κυράννα στὴ Θεσσαλονίκη ἀντιμετώπισε γιὰ μιὰ ἀκόμη φορὰ τὶς ἀπειλὲς τῶν Τούρκων στὶς ὁποῖες ἀντέταξε τὴ σταθερή της ἀπόφαση νὰ μείνει πιστὴ στὸν Κύριο καὶ Θεό της. Μετὰ ἀπὸ αὐτὴ τὴ δήλωση παρέμεινε πλέον σιωπηλὴ καθ᾿ ὅλη τὴ διάρκεια τῆς ἀνακρίσεως. Οἱ Τοῦρκοι βλέποντας τὸ σταθερό της φρόνημα ἀποφάσισαν νὰ τὴν φυλακίσουν.
῾Ο γενίτσαρος ποὺ δὲν εἶχε παραιτηθεῖ ἀκόμη ἀπὸ τὸν ἔρωτά του γιὰ τὴν Κυράννα, ἐλπίζοντας πὼς ἴσως κάτι θὰ μποροῦσε νὰ ἐπιτύχει, ζήτησε καὶ ἔλαβε τὴν ἄδεια τοῦ ᾿Αλῆ ᾿Εφέντη, μπέη τοῦ κάστρου τῆς Θεσσαλονίκης, νὰ ἐπισκέπτεται τὴν Κυράννα στὴ φυλακή. ῎Ετσι, πολὺ συχνὰ ἐρχόταν μαζὶ μὲ ἄλλους γενιτσάρους στὴ φυλακὴ καὶ προσπαθοῦσε μὲ κολακεῖες καὶ βασανιστήρια νὰ τὴν μεταπείσει.
῞Οταν ἔφευγαν αὐτοὶ συνέχιζε τοὺς βασανισμοὺς ὁ δεσμοφύλακας, τὸν ὁποῖο ἔλεγχαν γιὰ τὴ σκληρότητά του τόσο οἱ ὑπόλοιποι φυλακισμένοι, ὅσο καὶ κάποιος ἄλλος φύλακας χριστιανός. ῾Η Κυράννα ὑπέμεινε μὲ καρτερία ὅλα τὰ βασανιστήρια. Μάλιστα, σ᾿ ὅλη τὴ διάρκεια τῆς φυλακίσεώς της ἀπέφευγε θεληματικὰ τὴν τροφή, ἐνῶ εἶχε τὴ σκέψη της καὶ τὴν καρδιά της προσηλωμένη στὸ Θεό.
Στὶς 28 Φεβρουαρίου οἱ γενίτσαροι ἐπισκέφθηκαν καὶ πάλι τὴν Κυράννα, τὴν ὁποία βασάνισαν ἀλύπητα. ῾Ο χριστιανὸς φύλακας ἐπέπληξε τότε δριμύτατα τὸ δεσμοφύλακα καὶ τὸν ἀπείλησε ὅτι θὰ τὸν καταγγείλει στὸν πασᾆ, ἐπειδὴ ἐπέτρεπε νὰ εἰσέρχονται στὴ φυλακὴ παράνομα ἄνθρωποι ξένοι καὶ νὰ βασανίζουν τοὺς φυλακισμένους. ῎Ετσι, ὅταν μετὰ ἀπὸ λίγο οἱ γενίτσαροι ξαναῆλθαν στὴ φυλακή, φοβούμενος ὁ δεσμοφύλακας δὲν τοὺς ἐπέτρεψε τὴν εἴσοδο. Αὐτοὶ τότε τὸν κατήγγειλαν στὸν ᾿Αλῆ ᾿Εφέντη, ὁ ὁποῖος τὸν κάλεσε καὶ τὸν ἐπέπληξε γιατὶ παράκουσε τὶς διαταγές του. ῞Υστερα ἀπὸ αὐτὸ τὸ ἐπεισόδιο, ὁ δεσμοφύλακας ἐπέστρεψε ὀργισμένος στὴ φυλακὴ καὶ ξέσπασε πάνω στὴν Κυράννα, τὴν ὁποία κρέμασε καὶ ἄρχισε νὰ χτυπᾆ πολὺ ἄγρια. Μπροστὰ σ᾿ αὐτὸ τὸ θέαμα ὅλοι οἱ φυλακισμένοι, ἀκόμη καὶ οἱ μωαμεθανοί, ἄρχισαν νὰ διαμαρτύρονται καὶ νὰ καταφέρονται ἐναντίον τοῦ δεσμοφύλακα, ὁ ὁποῖος ἄφησε τὴν Κυράννα κρεμασμένη καὶ ἀποσύρθηκε στὸ δωμάτιό του γιὰ νὰ ἡρεμήσει. ᾿Εκεῖ ὅμως τὸν περίμενε ὁ χριστιανὸς φύλακας, ποὺ τὸν ἔλεγξε ἔντονα γιὰ τὴν ἀσπλαχνία του.
Κατὰ τὶς πρῶτες πρωινὲς ὧρες ἕνα θεῖο φῶς κάλυψε ξαφνικὰ τὸ σῶμα τῆς Κυράννας, ἡ ὁποία ἄφηνε τὴν τελευταία της πνοή, καὶ ὕστερα ἐξαπλώθηκε σ᾿ ὅλη τὴ φυλακή. Μπρὸς σ᾿ αὐτὸ τὸ θαῦμα οἱ χριστιανοὶ δοξολόγησαν τὸν Κύριο ἐνῶ οἱ μωαμεθανοί, ποὺ δὲν κατάλαβαν τί εἶχε συμβεῖ καὶ νόμιζαν ὅτι ἦταν φωτιά, τρομοκρατήθηκαν.
῾Ο χριστιανὸς φύλακας ποὺ πῆγε νὰ κατεβάσει τὴν κρεμασμένη Κυράννα, ὕστερα ἀπὸ ἐντολὴ τοῦ δεσμοφύλακα, τὴ βρῆκε νεκρή. Στὸ μεταξὺ τὸ φῶς εἶχε ὑποχωρήσει, ἀλλὰ παρέμεινε σ᾿ ὅλο τὸ χῶρο μιὰ ἄρρητη εὐωδία. ῾Ο φύλακας τότε, περιποιήθηκε τὸ λείψανο τῆς μάρτυρος, τὸ ὁποῖο τὴν ἑπόμενη ἡμέρα παρέλαβαν οἱ χριστιανοὶ μετὰ ἀπὸ ἄδεια τῶν Τούρκων καὶ τὸ ἐνταφίασαν ἔξω ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη. Μάλιστα στὸ Συναξάριο τῆς νεομάρτυρος ἀναφέρεται ἀκριβέστερα, ὅτι τὸ σῶμα τῆς ἁγίας τάφηκε “ἔξω τῆς πόλεως, ἐκεῖ ὅπου ἐνταφιάζονται καὶ τῶν λοιπῶν χριστιανῶν τὰ λείψανα”. Συνδυάζοντας αὐτὴ τὴν ἀναφορὰ μὲ μιὰ παρόμοια ἀναφορὰ ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὸ Συναξάριο τοῦ νεομάρτυρος ᾿Αθανασίου τοῦ Κολιακιώτη († 1774), ὅπου μνημονεύεται ρητὰ ὅτι ὁ ᾿Αθανάσιος τάφηκε στὴν περιοχὴ τῆς ἁγίας Παρασκευῆς, δυτικὰ τῆς πόλεως, ὅπου θάπτονταν τὰ σώματα τῶν χριστιανῶν, μπορεῖ νὰ ὑποθέσει κανεὶς ὅτι καὶ ἡ ἁγία Κυράννα τάφηκε στὸν ἴδιο χῶρο. Τὸ κοιμητήριο ἐκεῖνο ταυτίζεται σήμερα μὲ τὸ κοιμητήριο τῆς ἁγίας Παρασκευῆς, ὅπου μάλιστα ὑπάρχει καὶ παρεκκλήσιο ἀφιερωμένο στὸ νεομάρτυρα ᾿Αθανάσιο.
῞Ολοι ὅσοι ἀσχολήθηκαν μὲ τὸ πρόσωπο τῆς Κυράννας δέχονται ὡς ἔτος μαρτυρίου της τὸ 1751, πλὴν τοῦ Σωφρ. Εὐστρατιάδη, ὁ ὁποῖος ἀναγράφει ὡς ἔτος τελειώσεώς της τὸ 1745, ἄγνωστο γιὰ ποιὸ λόγο, ἐνῶ ὡς τόπος μαρτυρίου της θεωρεῖται ἡ Θεσσαλονίκη· ἡ μόνη διαφοροποίηση ποὺ ὑπάρχει ὡς πρὸς αὐτὸ τὸ σημεῖο ἀπαντᾆται στὸν ᾿Ιω. Περαντώνη στὸν Κατάλογο νεομαρτύρων τῶν ἀπὸ τῆς ἁλώσεως τῆς Κωνσταντινουπόλεως μέχρι τοῦ ἔτους 1867 μαρτυρησάντων, ὅπου ἀναφέρεται ὅτι “ἐτελειώθη βασάνοις στὶς 28 Φεβρουαρίου τοῦ 1751 ἡ Κυράννα ἡ ἐκ τοῦ χωρίου ᾿Αβυσσώκα Θεσσαλονίκης, ἐν Κωνσταντινουπόλει”, ἐνῶ ὁ ἴδιος στὸ ἔργο του Λεξικὸν τῶν Νεομαρτύρων, ποὺ γράφηκε ἐνωρίτερα, δέχεται ὡς τόπο μαρτυρίου τὴ Θεσσαλονίκη καὶ μάλιστα ἀναφέρει ὅτι ὁ Κ. Σάθας ἐσφαλμένα ἀναγράφει τὴν Κωνσταντινούπολη ὡς τόπο τελειώσεως τῆς νεομάρτυρος.
Συγγραφέας τοῦ Βίου τῆς Κυράννας εἶναι ὁ ὅσιος Νικόδημος ὁ ῾Αγιορείτης, ὁ ὁποῖος τὸν περιέλαβε στὸ ἔργο του Νέον Μαρτυρολόγιον, ἐνῶ ᾿Ακολουθία πρὸς τιμήν της συνέθεσε ὁ Χριστόφορος Προδρομίτης. ῾Η ᾿Ακολουθία αὐτὴ ἐκδόθηκε τὸ 1922 στὴ Θεσσαλονίκη, περιλαμβάνοντας καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς ἁγίας, μὲ δαπάνες τῶν Βυσσοκινῶν τῆς Θεσσαλονίκης. ᾿Επίσης, στὶς ἡμέρες μας (1967), ὁ μοναχὸς Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης συνέταξε ᾿Ακολουθία καὶ Παρακλητικὸ Κανόνα ποὺ ἐπανεκδόθηκαν κατὰ τὸ 1987.
῾Η μνήμη τῆς νεομάρτυρος τιμᾆται στὶς 28 Φεβρουαρίου, ἡμέρα τῆς κοιμήσεώς της, ἐνῶ σὲ Λαυριωτικὸ κώδικα σημειώνεται ἡ 1η ᾿Ιανουαρίου ὡς ἡμέρα ἑορτῆς τῆς ἁγίας. Στὴν ῎Οσσα ὅμως, ἡ Κυράννα ἑορτάζεται στὶς 8 ᾿Ιανουαρίου. Αἰτία αὐτῆς τῆς ἑορτολογικῆς μετατοπίσεως ἴσως εἶναι τὸ ὅτι ὁ ἑορτασμός της κατὰ τὶς 28 Φεβρουαρίου, συχνὰ συνέπιπτε μὲ τὴν περίοδο τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς, μιᾆς περιόδου νηστείας καὶ πένθους, ἐνῶ ἀπεναντίας στὶς 8 ᾿Ιανουαρίου καὶ τὸ πρόβλημα αὐτὸ δὲν ὑπῆρχε καὶ ἐπιπλέον οἱ κάτοικοι τῆς ῎Οσσας ἦταν ὅλοι συγκεντρωμένοι στὸ χωριό τους ἐξαιτίας τῶν ἑορτῶν τῶν Χριστουγέννων. ᾿Αλλὰ ἡ μνήμη τῆς ἁγίας τιμᾆται πανηγυρικὰ καὶ ἀπὸ τοὺς ᾿Οσσαίους τῆς Θεσσαλονίκης στὸ ναὸ τῆς ᾿Αχειροποιήτου κατὰ τὴν Κυριακὴ μετὰ τὶς 8 ᾿Ιανουαρίου.
῞Εναν περίπου αἰώνα μετὰ τὸ μαρτύριο τῆς Κυράννας, τὸ 1868, ἀνεγέρθηκε στὴν ῎Οσσα μεγαλοπρεπὴς ναὸς πρὸς τιμὴν τῆς ἁγίας, κάποια μέρη τοῦ ὁποίου διατηροῦνται μέχρι σήμερα ἀφοῦ ὁ ναὸς δέχθηκε ἀρκετὲς παρεμβάσεις στὸ μεταξὺ διάστημα.
᾿Επίσης, στὸ ναὸ αὐτὸ βρίσκονται καὶ δύο ἀπὸ τὶς παλαιότερες εἰκόνες τῆς ἁγίας ποὺ περιλαμβάνουν καὶ σκηνὲς ἀπὸ τὸ μαρτύριό της. ῾Υπάρχουν καὶ ἄλλες τρεῖς εἰκόνες τῆς ἁγίας στὸ ναό, ἐνῶ μία τέταρτη φυλάσσεται στὴν παλαιότερη ἐκκλησία τοῦ χωριοῦ, ποὺ τιμᾆται στὸ ὄνομα τῶν Ταξιαρχῶν. ᾿Επίσης ἡ νεομάρτυς Κυράννα εἰκονίζεται σὲ μία εἰκόνα ποὺ βρίσκεται στὸ ναὸ τοῦ ἁγίου Γεωργίου στὸ Ζαγκλιβέρι μαζὶ μὲ τὴν ἁγία ᾿Ακυλίνα, ἀλλὰ συμπεριλαμβάνεται καὶ σὲ ἄλλες εἰκόνες ποὺ παριστάνουν ὁμαδικὰ τοὺς νεομάρτυρες. Τέλος, στὴ Θεσσαλονίκη, στὸ ναὸ τῆς ᾿Αχειροποιήτου ὑπάρχει ὁλόσωμη εἰκόνα τῆς ἁγίας, καθὼς καὶ στὸ γειτονικὸ ναὸ τοῦ ἁγίου ᾿Αθανασίου.
Πηγή
Δικαιώματα σας στην κατηγορία αυτή
Δεν μπορείτε να απαντήσετε στα Θέματα αυτής της Δ.Συζήτησης