Πότε και πως Νηστέυουμε.

Πεμ Νοε 22, 2012 9:55 am Φήμη μηνύματος : 100% (2 ψήφοι)

ΠΟΤΕ ΚΑΙ ΠΩΣ ΝΗΣΤΕΥΟΥΜΕ.

Η χριστιανική ζωή είναι ασκητική, αγώνας να ελευθερωθούμε από το ζυγό της αμαρτίας και την κυριαρχία των παθών προσπάθεια να φθάσουμε με τη χάρη του Κυρίου στον αγιασμό και στη θέωση. Στον αγώνα αυτό σημαντικότατη θέση κατέχει και η νηστεία.
Η νηστεία είναι εντολή του Θεού αρχαιότατος θεσμός της Εκκλησίας, όπλο από τα βασικότερα της εν Χριστώ ζωής. Με τη νηστεία που κάνουμε:
Αποκρούουμε τις επιθέσεις του διαβόλου.
Χαλιναγωγούμε τις άτακτες επιθυμίες της σάρκας.
Καθαρίζουμε την ψυχή μας από τα διάφορα πάθη.
Αποδιώκουμε τους αισχρούς λογισμούς.
Βοηθούμαστε στην προσευχή.
Ενισχυόμαστε στον αγώνα για την απόκτηση των χριστιανικών αρετών.
Η σημασία που έχει για τη χριστιανική ζωή η νηστεία οδήγησε την Εκκλησία μας στο να καθορίσει με σοφία και τον χρόνο και τον τρόπο με τον οποίο οι ορθόδοξοι χριστιανοί οφείλουμε να νηστεύουμε. Στη συνέχεια παραθέτουμε τις εκκλησιαστικές νηστείες ολόκληρου του έτους. ( Όποιος θέλει να πληροφορηθεί περισσότερα, μπορεί να συμβουλευτεί το χρησιμότατο βιβλίο του Σεβ. Μητροπολίτου Ν. Σμύρνης ΣΥΜΕΩΝ, Η νηστεία της Εκκλησίας, το οποίο έχει εκδόσει η Αποστολική Διακονία).

1. Τετάρτη και Παρασκευή.
Από τα αποστολικά χρόνια ακόμη οι ημέρες της Τετάρτης και της Παρασκευής, συνδεδεμένες με τα άγια Πάθη του Κυρίου μας, απέκτησαν μια ιδιαίτερη σημασία. Έχουν πένθιμο χαρακτήρα. Και ορίστηκαν ως ημέρες νηστείας.
Τετάρτη και Παρασκευή, λοιπόν, νηστεύουμε όλο τον χρόνο. Και νηστεία γι’αυτές τις δυο ημέρες ιδιαίτερα κατά τις περιόδους νηστείας (τις Σαρακοστές) σημαίνει φαγητό χωρίς λάδι.
Αν κατά τις ημέρες της Τετάρτης η της Παρασκευής συμπέσει κάποια εορτή, τότε έχουμε, όπως λέμε, κατάλυση, δηλαδή τρώμε και δεν νηστεύουμε. Αν συμπέσει εορτή Αγίου, τρώμε λάδι, αν είναι εορτή αφιερωμένη στην Παναγία η στον Τίμιο Πρόδρομο, τρώμε και ψάρι.
Όλες τις άλλες ημέρες της εβδομάδας μπορούμε να καταλύουμε από όλα ότι θέλουμε. Φυσικά, όταν δεν βρισκόμαστε σε κάποια περίοδο νηστείας.
Το Σάββατο και την Κυριακή δεν γίνεται ποτέ αυστηρή νηστεία, δηλαδή χωρίς λάδι. Το μοναδικό Σάββατο ολόκληρου του έτους που νηστεύουμε και το λάδι είναι το Μέγα Σάββατο, λόγω της μεγάλης ιερότητας της ημέρας.

2. Μεγάλη Τεσσαρακοστή.
Είναι η μεγαλύτερη και η πιο αυστηρή περίοδος νηστείας. Αρχίζει την Καθαρά Δευτέρα και τελειώνει την Κυριακή του Πάσχα. Σύμφωνα με τους Κανόνες της Εκκλησίας μας επιβάλλεται να νηστεύουμε το λάδι όλες τις ημέρες, πλην Σαββάτου και Κυριακής. Αν ορισμένοι τώρα τρώνε λάδι και άλλες ημέρες (Δευτέρα, Τρίτη, Πέμπτη), αυτό θα πρέπει να γίνεται μόνο για λόγους αδυναμίας (δι’ασθένειαν σωματικήν) και ύστερα από έγκριση του Πνευματικού τους.
Κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Τεσσαρακοστής καταλύουμε:
Ψάρι κατά την εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, όποια μέρα κι αν τύχει, και την Κυριακή των Βαίων.
Λάδι των αγίων Τεσσαράκοντα μαρτύρων (9 Μαρτίου) και κατά την εορτή της Συνάξεως του αρχαγγέλου Γαβριήλ (26 Μαρτίου).

3. Η νηστεία των Χριστουγέννων.
Δεύτερη μακρά περίοδος νηστείας είναι η νηστεία των Χριστουγέννων, γνωστή στη γλώσσα του λαού μας και ως σαράντα(η)μερο. Αρχίζει την 15η Νοεμβρίου και λήγει την 24η Δεκεμβρίου.
Κατά τη νηστεία αυτή καταλύουμε ψάρι όλες τις ημέρες πλην Τετάρτης και Παρασκευής μέχρι και την 17η Δεκεμβρίου.
Ψάρι καταλύουμε επίσης και στην εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου, οποιαδήποτε ημέρα κι αν πέσει.
Από την 18η μέχρι και την 24η Δεκεμβρίου, παραμονή της εορτής, επιτρέπεται η κατάλυση οίνου και ελαίου μόνο, φυσικά εκτός των ημερών Τετάρτης και Παρασκευής που παρεμβάλλονται και κατά τις οποίες τηρούμε ανέλαιη νηστεία.
Επίσης συνηθίζουμε να νηστεύουμε αυστηρότερα την πρώτη ημέρα της νηστείας (15 Νοεμβρίου), καθώς και την παραμονή της εορτής (24 Δεκεμβρίου), εκτός βέβαια κι αν πέσουν Σαββάτο η Κυριακή.

4. Η νηστεία των αγίων Αποστόλων.
Η διάρκεια αυτής της νηστείας εξαρτάται κάθε χρόνο από την κινητή εορτή του Πάσχα. Αρχίζει τη Δευτέρα μετά την Κυριακή των Αγίων Πάντων και λήγει σταθερά την 28η Ιουνίου, παραμονή της εορτής των αγίων αποστόλων Πέτρου και Παύλου. Ο τρόπος με τον οποίο τηρούμε τη νηστεία αυτή είναι ο ίδιος με τη νηστεία των Χριστουγέννων. Απέχουμε από κρέας, γαλακτερά και αυγά και τρώμε ψάρι, αν θέλουμε, όλες τις ημέρες, πλην της Τετάρτης και της Παρασκεύης κατά τις οποίες έχουμε αυστηρή νηστεία.
Το ίδιο ισχύει δηλαδή δεν καταλύουμε λάδι και για την παραμονή της εορτής, εκτός εάν συμπέσει Σάββατο η Κυριακή.
Ψάρι καταλύουμε και κατά την εορτή του Γενεσίου του Τιμίου Προδρόμου (24 Ιουνίου), οποιαδήποτε ημέρα κι αν πέσει.
Αν η εορτή των αγίων αποστόλων Πέτρου και Παύλου πέσει ημέρα Τετάρτη η Παρασκευή, καταλύουμε μόνο ψάρι.

5. Η νηστεία του Δεκαπενταύγουστου.
Η νηστεία αυτή, με την οποία τιμούμε Την Παναγία μας, αρχίζει την 1η και λήγει την 14η Αυγούστου. Είναι νηστεία αυστηρή, όπως εκείνης της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Εφόσον μπορούμε, νηστεύουμε από λάδι όλες τις ημέρες, πλην Σαββάτου και Κυριακής. Ψάρι καταλύουμε μόνο κατά την εορτή της Μεταμορφώσεως.
Κατάλυση ιχθύος και μόνο έχουμε και κατά την ημέρα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, εάν αυτή συμπέσει Τετάρτη η Παρασκευή.

6. Ημερήσιες νηστείες του έτους.
α) 5 Ιανουαρίου, παραμονή των Θεοφανείων. Με αυτήν προετοιμαζόμαστε πνευματικά για να συμμετάσχουμε στον εορτασμό της μεγάλης Δεσποτικής εορτής των Θεοφανείων.
β) 14 Σεπτεμβρίου, Ύψωσις του Τιμίου Σταυρού. Η ημέρα έχει σταυρώσιμο χαρακτήρα και κατά τα Τυπικά << φέρει τα ίσα της αγίας και Μεγάλης Παρασκευής>>.
γ) 29 Αυγούστου, Αποτομή της τιμίας κεφαλής του Προδρόμου Ιωάννου.Κατά τις ημέρες αυτές δεν τρώμε λάδι, εκτός εάν συμπέσουν Σάββατο ή Κυριακή.

7. Απολυτές περίοδοι.
Εκτός από τις περιόδους νηστείας η Εκκλησία μας καθόρισε και περιόδου απολυτές, κατά τις οποίες τρώμε από όλα όλες τις ημέρες και την Τετάρτη και την Παρασκευή που περιλαμβάνονται σ’αυτές τις περιόδους. Τέτοιες περίοδοι είναι οι εξής:
α) Το Δωδεκαήμερο.
Είναι η περίοδος από τις 25 Δεκεμβρίου μέχρι τις 6 Ιανουαρίου με εξαίρεση την παραμονή των Θεοφανείων, κατά την οποία, όπως προαναφέραμε, έχουμε αυστηρή νηστεία.
β) Η Διακαινήσιμος εβδομάδα.
Αρχίζει την Κυριακή του Πάσχα και λήγει την αμέσως επομένη Κυριακή του Θωμά.
γ) Η εβδομάδα μετά την Πεντηκοστή, δηλαδή από την Κυριακή της Πεντηκοστής μέχρι την επόμενη Κυριακή των Αγίων Πάντων.
δ) Οι τρείς πρώτες εβδομάδες του Τριωδίου.
Στις απολυτές περιόδους μπορούμε να συμπεριλάβουμε και τις τρεις πρώτες εβδομάδες του Τριωδίου. Για τις εβδομάδες αυτές προβλέπονται τα εξής:
Την πρώτη εβδομάδα ( του Τελώνου και Φαρισαίου ) τρώμε όλες τις ημέρες από όλα.
Την δεύτερη εβδομάδα ( Κυριακή Ασώτου- Κυριακή των Απόκρεω ) τρώμε από όλα, εκτός από την Τετάρτη και την Παρασκευή, κατά τις οπίες νηστεύουμε και το λάδι.
Την Τρίτη εβδομάδα ( της Τυρινής ) τρώμε από όλα εκτός από κρέας όλες τις ημέρες και την Τετάρτη και την Παρασκευή.
Όπως προαναφέραμε, η νηστεία της Τετάρτης και της Παρασκευής όλο τον χρόνο είναι αυστηρή και ανέλαιη χωρίς λάδι. Ωστόσο, όταν κατά τις ημέρες αυτές συμπίπτουν ορισμένες εορτές, έχουμε κατάλυση άλλοτε ιχθύος και άλλοτε οίνου και ελαίου.
Ψάρι τρώμε βασικά κατά τις εορτές της Παναγίας και του Τιμίου Προδρόμου. Με κατάλυση ελαίου τιμούμε την μνήμη ορισμένων Αγίων που, όπως λέμε στη λειτουργική γλώσσα, έχουν Δοξολογία και κατά την εορτή των οποίων τελείται πάντοτε η θεία Λειτουργία.
Σημειώνουμε ακόμη ότι ψάρι καταλύουμε και την Τετάρτη της Μεσοπεντηκοστής, καθώς και την Τετάρτη της Αποδόσεως του Πάσχα.

Απο το βιβλίο << Προσευχητάριον Κεχαριτωμένης >> Εκδόσις Ιερού Ησυχαστηρίου Κεχαριτωμένης Θεοτόκου Τροιζήνος.